Gust van de Wall Perné, De dag en de nacht, 1911. Aquarel. Collectie onbekend.
Op de tentoonstelling van kunstenaarsvereniging Sint Lucas in december 1911 was Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911) vertegenwoordigd met slechts één werk: een aquarel met de titel 'De dag en de nacht'. Een grote zwarte vogel, symbool voor de nacht, wordt vooruit gedreven door een witte vogel: de dag. Waar de donkere vogel schaduwen over het land werpt, brengt de witte het licht. Aan land staat de mens, nietig en klein ten opzichte van dit grootse schouwspel van de natuur. Het werk is een typisch voorbeeld van Van de Wall Perné's kunst die iets van het symbolisme en de neo-romantiek in zich heeft. De kunstenaar kwam uit tegen het l'art pour l'art-principe. Kunst moest diepgang en betekenis hebben volgens hem. Met gelijkgestemden richtte hij in 1911 de vereniging van Kunstenaren der Idee op, zij hadden dat najaar juist hun eerste tentoonstelling gehad.
Enkele dagen na de opening van de tentoonstelling bij Sint Lucas overleed Van de Wall Perné plotseling aan een bloedvergiftiging door loodverf. Hij was slechts 34 jaar jong en stond aan het begin van een veelbelovende carrière als kunstenaar en kunstnijveraar. N.H. Wolf, hoofdredacteur van het toonaangevende blad De Kunst, waarvoor Van de Wall Perné ook schreef, meldde in een herdenkingsartikel: "De symboliek van deze teekening [de dag en de nacht] is helaas niet op den kunstenaar zelf van toepassing. Hem ging nu juist het licht op. Hij was, zoo lijkt het ons, juist gekomen waar hij zijn wilde. En nu komt de Nacht... Onverwachts is die Nacht gekomen: niemand had hem verwacht. Zóó gauw..."[1] Van de Wall Perné was een graag gezien man in de Amsterdamse kunstenaarswereld van dat moment. Zijn begrafenis werd dan ook bezocht door talloze schilders en andere kunstenaars.
Het is deze winter precies honderd jaar geleden dat deze talentvolle, maar vergeten kunstenaar plotseling stierf. Het oeuvre dat hij in ruim tien jaar opbouwde is ongelofelijk veelzijdig en uitgebreid. Het omvat niet alleen schilderijen, maar ook boekbanden, illustraties, ex libris, meubels, reformkleding en weefkunst. Als gastconservator werk ik aan een tentoonstelling in CODA Museum Apeldoorn die voor het eerst sinds zijn overlijden een groots overzicht biedt van Van de Wall Perné's bijzondere oeuvre. Daarbij verschijnt een prachtig vormgegeven monografie over de kunstenaar met als extraatje een nog niet eerder uitgegeven woudsprookje van de hand van Van de Wall Perné met prachtige kleurenillustraties.
[1] N.H. Wolf, ‘Gust. F. van de Wall Perné’, De Kunst (1912) (1 januari), pp. 197-200.
