vrijdag 30 december 2011

Onderzoek naar Van de Wall Perné op het RKD

Gust van de Wall Perné, Zwanen zwemmend en rustend, ca. 1904. Olieverf op doek, 45 x 60 cm. Collectie onbekend.

Het RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) in Den Haag biedt een enorme schat aan informatie over kunst en kunstenaars uit binnen- en buitenland. Voor kunsthistorisch onderzoek is het een soort van walhalla. De beelddocumentatie is de grootste ter wereld en bevat meer dan zes miljoen foto's, reproducties en dia's van schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerk, grafiek en vormgeving. Maar ook zijn er zo'n twee miljoen krantenknipsels in de collectie persdocumentatie en is er een belangrijke verzameling technische documentatie. De kunsthistorische bibliotheek is de grootste in Nederland en de afdeling archivalia bevat ongeveer duizend meter met archieven van kunstenaars, verenigingen, verzamelaars, handelaars en nog veel meer.

Ook of zelfs juíst voor onderzoek naar zo'n relatief onbekende kunstenaar als Gust van de Wall Perné kan men op het RKD terecht. Een eerste verkenning is een zoekactie in de database RKDartists& met basisgegevens van bijna alle denkbare kunstenaars. Vanuit daar is ook meteen zichtbaar wat er zich aan literatuur bevindt via RKDLibrary en aan digitaal beeld via RKDImages. Deze laatste database is speciaal voor de tentoonstelling in CODA uitgebreid met een kleine selectie van Van de Wall Perné's werk. Van bovenstaand - voorheen onbekend - werk is bijvoorbeeld een afbeelding opgenomen, afkomstig uit een catalogus van een kunsthandel en te vinden in de map beelddocumentatie op de studiezaal van het RKD. 

Neem zelf eens een kijkje in de uitgebreide RKDdatabase en het record van Gust van de Wall Perné via de website van het RKD. 

zondag 11 december 2011

Folk Rock van de Veluwe

Foto: Thor Wanzek

Twee zeer muzikale mannen van de Veluwe laten zich vandaag de dag in hun liederen inspireren door de kunst en sagen van Gust van de Wall Perné. Mark Kwint en Jasper Strik vormen samen de formaties Stormsterk, Faelwa en Alvenrad met ieder een bijzondere benadering van folk van Veluwse bodem. 
Met veel enthousiasme lezen de muzikanten Veluwsche Sagen en De Edda van Van de Wall Perné, maar ook de verhalen van Veluwe schrijvers Jac. Gazenbeek (1894-1975) en Adriaan van Oordt (1865-1910). Deze invloeden zijn te horen op het album Wild en Bijster Land van Stormsterk met nummers als De Wrede Zuster, De Stille Jager en Irmenlo.

Mark Kwint en Jasper Strik over hun inspiratie:

"De Veluwsche Sagen die wij steeds weer met veel plezier hebben gelezen, vormden voor ons een belangrijke bron ter inspiratie; esthetisch en ideëel. De verhalen enthousiasmeerden ons om de Veluwe te exploreren - en zo de natuur en onszelf. De verhalen bevatten zowel heidense als Christelijke elementen; zij leren ons waar wij vandaan komen en misschien wel waar wij heen gaan - het is er ons om te doen, om dit voor onszelf uit te zoeken.

In de prachtige scriptie door Annemiek Rens - de bron begint weer te wellen - lazen wij dat Van de Wall Perné ook een heel ondernemende persoonlijkheid bezat. Kortom: deze man verdient navolging en met o.a. Stormsterk zetten wij onze eerste bescheiden schreden!"

Meer informatie is te vinden op de website Folkrocker en het album Wild en Bijster Land is gratis te downloaden via deze link

vrijdag 9 december 2011

Het Spaanse feest van 1909


In de nieuwe 'Uitgelicht' van het RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) lees je over Gust van de Wall Perné, zijn connecties met Piet Mondriaan en kunstenaarsvereniging Sint Lucas.

woensdag 7 december 2011

Recensie K&WH




Er is een mooie recensie over de Van de Wall Perné-tentoonstelling en het boek geschreven door kunsthistorici en rond1900-specialisten Kroon & Wagtberg Hansen: zie K&WH Nieuws.

maandag 5 december 2011

#collectievissen



Vandaag gaat Nederland voor het eerst massaal #collectievissen.
Wat dat is en wat deze sprookjesachtige winterpent van Gust van de Wall Perné ermee te maken heeft, lees je op de blog moderne meesters.

De sage van de Echoput

Ansichtkaart van De Echoput (Collectie CODA)

Van d'Aardmansberg en d'Echoput.

"Sinds jaar en dag woonde in den Aardmansberg een klein kwaadaardig kereltje. Overdag is hij nooit gezien, maar 's nachts spookte hij rond op de heide en deed den niets kwaads vermoedenden voorbijganger plotseling schrikken door op den weg te springen, of, achter een struik of boom verborgen, op eenmaal een harden schreeuw te geven.

Daar bleef het vrijwel bij, want veel meer dan den menschen schrik aanjagen kon hij niet, en hij vond daar blijkbaar een bizonder genoegen in. Een enkele maal zag men hem wel eens over de hei strompelen op zijn kleine kromme beentjes, of een takkenbos voortslepen naar zijn woning, die diep onder in den Aardmansberg is en uit vele gangen en vertrekken bestaat. De menschen hebben dikwijls naar den ingang gezocht, maar ze hebben dien nooit kunnen vinden. Of hij binnen komt door een konijnenhol ergens in een kuil onder dichte hei verborgen, of dat hij door een tooverspreuk de macht bezit de deur te doen veranderen in een steen, is niet met zekerheid uitgemaakt, want de een zegt dit en de ander dat.

~

Nu wilde het toeval, dat men ongeveer een eeuw geleden, aan den voet van den Aardmansberg een diepen put ging graven. Het duurde heel lang eer men water had. Toch gaf men den moed niet op, en vond eindelijk na 232 voet diep gegraven te hebben, overvloedig en zuiver water. Toen de put klaar was, kwam men tot de ontdekking dat die toevallig was gegraven vlak boven de bron van den aardman, waarbij zich ook de keuken bevond, en zoo kwam men er achter, dat de aardman getrouwd was, maar z'n vrouw altijd in de keuken opgesloten hield.

Zij is de dochter van Lucht en Aarde en werd Echo genoemd. Zij moet vroeger een heel mooi meisje geweest zijn, alleen wat babbelachtig en altijd om een praatje verlegen.
Op een keer kon ze het thuis niet meer uithouden, omdat Aarde, haar moeder, nooit iets zei, en haar vader, Lucht, nooit een goed woord voor haar over had. Als ze hem iets vroeg, dan floot hij door den deurkier, bulderde in den schoorsteen, of antwoordde in het geheel niet. Zoo kwam het dat ze, na haar vader weer eens iets gevraagd, en weer geen antwoord gekregen te hebben, wanhopig het ouderlijk huis ontvluchtte. Bij den Aardmansberg ontmoette ze toen den kleinen plaaggeest, die meteen verliefd op haar werd en tegen zijn gewoonte in, vriendelijk met haar keuvelde. Echo, die thuis niet veel gewend was en hem een aardigen, vriendelijken vrijer vond, trouwde zoo maar subiet met hem. 

In het eerst ging alles goed, en leefden ze samen heel gezellig in het ruime verblijf onder in den berg; maar weldra kwam de oude aard van den dwerg weer boven; lang kon hij de comedie van liefhebbend echtgenoot niet volhouden. Al spoedig was het: Echo, houdt je mond, ik houd niet van al dat lawaai in m'n huis. Dan zweeg het praatzieke, maar vriendelijke vrouwtje een poos, tot ze, er niet meer aan denkend, opnieuw begon te snappen. 

Het werd een voortdurend geharrewar tusschen die beiden, totdat de kwaadaardige aardman haar eindelijk in de keuken opsloot en haar op doodstraf verbood te spreken, als haar niets werd gevraagd, en dan slechts te antwoorden met heel weinig woorden. Dit was een vreeselijke straf voor de lieve, ongelukkige Echo. Ze vermagerde en verkwijnde, zoodat alleen de stem van haar overbleef. Die stem antwoordt nog alléén als men haar iets vraagt, maar ze zal nooit het eerst spreken.

En wie niet gelooven wil, wat hier allemaal van haar geschreven staat, moet haar zelf maar eens vragen:
"Hoe heette uw vader, dien ge zijt ontvlucht?"
En ze zal antwoorden: "Lucht".
"Hoe heette de moeder die je baarde?"
"Aarde."
"Hoe was de Aardman toen ge met hem zijt getrouwd?"
"Oud".
"Houdt je van hem ja of neen?"
"Neen".
Nu, en als een vrouw zoiets ronduit zegt, dan moet het wel heel erg zijn, en het zou onkiesch wezen om er verder op in te gaan."

Uit: Gust. van de Wall Perné, Veluwsche Sagen, Amsterdam 1909 (eerste bundel), pp. 50-54.



De Echoput bestaat echt en werd gegraven tussen 1809 en 1811 in opdracht van Lodewijk Napoleon. De put werd in 1882 al beschreven als een toeristische trekpleister in het boek Wandelingen door Nederland van J. Craandijk. In de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw gingen vele schoolreisjes naar deze plek toe en was de Echoput een ware attractie met jaarlijks meer dan 90.000 bezoekers. Van de Wall Perné's sage heeft zeker aan de populaire mythevorming van de Echoput bijgedragen. 

De put wordt 17 december a.s. nog eenmaal opengesteld wegens het 200 jarig bestaan. CODA heeft tevens in samenwerking met hotel-restaurant De Echoput in Hoog Soeren een aantrekkelijk arrangement samengesteld; speciaal bij de Van de Wall Perné-tentoonstelling. Treedt voor een paar winterse dagen in de Veluwse voetsporen van Gust met een luxe verblijf in De Echoput, bezoek aan de Van de Wall Perné-tentoonstelling, een exemplaar van het bijbehorende boek en nog veel meer, voor een mooi prijsje.

Meer over het Van de Wall Perné-arrangement is hier te vinden.

vrijdag 25 november 2011

Hoor wie klopt daar kinderen?


Deze Sinterklaas-illustratie van Gust van de Wall Perné is afkomstig uit de collectie van het RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) te Den Haag. 
CODA heeft het beeld omgevormd tot een prachtige Sint-wenskaart die te koop is in de museumwinkel. Hij is ook als eCard te versturen via de website.

maandag 21 november 2011

Gust-boek in de picture


Als een waar fotomodel poseert het Gust-boekje voor de camera. Met linnen bandomslag in Veluws groen met goudstempeling en een goed vormgegeven stofomslag. De inhoud behandelt leven en werk van Gust van de Wall Perné en als extraatje het niet eerder uitgegeven woudsprookje 'De Kolenbrander en de Reus' uit 1908. Het manuscript en bijbehorende illustraties van Gust's sprookje zijn ter beschikking gesteld door het Drents Museum Assen. Tekst van Annemiek Rens, Vormgeving door Trillend Huis.

Interesse? Het boekje is voor slechts 12,95 te koop in de museumwinkel van CODA, bij boekhandels in Apeldoorn, bij het RKD en natuurlijk via CODA te bestellen (mailen naar: pr@coda-apeldoorn.nl). ISBN: 9789461907127.
Inkijkexemplaar via de website van CODA.

dinsdag 15 november 2011

Een brief uit Bergen


Gastblog door CODA-conservator Stefan Rutten

Vandaag bracht de postbode een brief. Dit was geen verrassing. Eigenlijk hadden we hem al twee weken geleden verwacht, maar ja, hij moest helemaal uit Noorwegen komen.
Als je echter bedenkt dat hij op 25 april 1906 in Amsterdam op de bus werd gedaan, is het eigenlijk een klein wonder dat hij hier nog is aangekomen. De brief werd die dag gepost door Gust van de Wall Perné en is gericht aan de componist Edvard Grieg die op dat moment ook in Amsterdam was en logeerde bij zijn vriend, de componist Julius Röntgen.
De brief wordt tegenwoordig bewaard in het Grieg Archief in Bergen, Noorwegen en daar was men bereid hem uit te lenen voor de tentoonstelling in CODA.

Van de Wall Perné schreef Grieg in het Duits om zijn dankbaarheid te betuigen voor de ‘heerlijke composities die de ‘geheimnissvollen Geist’ van de wouden en fjorden ademen. Van de Wall Perné vervolgt met ‘Ook Nederland heeft zijn zijn wouden en uw liederen hebben daar weerklank gevonden’.
En dan zie je het opeens zo voor je: Gust van de Wall Perné in zijn zomerhuis in Hoog Soeren achter zijn schildersezel. Naast hem een grammophoon; zo’n klassieke met een grote hoorn. Onder de naald ligt de Peer Gynt-suite en door de wijd open ramen drijven Grieg’s klanken op volle sterkte de Veluwse bossen in.
Bij de brief deed Van de Wall Perné ook nog een cadeau, bij wijze van “einfache stille Huld eines jungen holländischen malers und seinem frauchen”: een schilderijtje van een donker bos.
Dit schilderijtje hangt nu nog altijd in het Grieg-huis in Troldhaugen. Daar beschrijven ze het wat ongebruikelijk, maar eigenlijk heel toepasselijk als ‘een bosinterieur’. Het maakt deel uit van de vaste inventaris en is helaas niet uitleenbaar. Maar de originele brief maakt veel goed!

donderdag 10 november 2011

Gusts zucht naar de kust


Gastblog door CODA-conservator Stefan Rutten

Het is goed dat de schilderijen van Gust van de Wall Perné bij elkaar op één wand hangen. Het is ook goed dat ze daar chronologisch zijn geordend want kies een stil moment en een plek van waaruit je de wand kan overzien en er valt je een aantal dingen op. Het eerste dat in het oog springt: de werken worden naar het einde toe groter. Het heidelandschapje helemaal links, gemaakt toen hij zestien was, meet nog geen A4-tje. Het laatste werk in de rij, ‘De dag die de nacht verdrijft’, is een stuk groter grofweg formaat A1.

Loop nu wat dichterbij langs de wand en je kunt zien dat Van de Wall Perné tussen 1893 en 1911 technisch een betere schilder werd, al heeft hij volgens mij in zijn schilderijen nooit het niveau van zijn illustratiewerk kunnen evenaren. 

Dat zijn geen unieke ontwikkelingen voor een kunstenaar. Als je echter nog wat langer blijft kijken, valt er nog een derde lijn op in zijn werk; een lijn die typisch is voor Van de Wall Perné: Naarmate Van de Wall Perné ‘dieper werd in de Idee’, zoals hij het noemde, verschoof zijn belangstelling van de Veluwe naar de kust. In zijn voorzichtige ontwikkeling naar een meer symbolistische en abstractere uitdrukkingsvorm verruilde hij de bomen en het bos meer en meer voor het water en de zee. En eigenlijk is dat heel logisch: het landschap waarin je opgroeit, is per definitie niet abstract; daarvoor is het in al zijn variatie te bekend. Niet voor niets vertonen de bomen die Van de Wall Perné tekent en schildert vaak menselijke trekken. Tegenover die bezielde bomen, paddenstoelen en herten is de zee een grootheid zonder gezicht en daarmee het ideale projectiedoek voor de kunstenaar en zijn idee.


---
Meer informatie over de tentoonstelling: hier

woensdag 9 november 2011

Artikel in Felua-bulletin


Het laatste bulletin van de Historische Vereniging Felua is net verschenen en bevat een hoofdartikel over Gust van de Wall Perné. De Vereeniging Felua is opgericht in 1896 door belangstellenden voor de geschiedenis van de Veluwe, met als belangrijkste doel het realiseren van 'een museum van de oudheden van de Veluwe' in Apeldoorn (een verre voorloper van CODA!). Hoewel Van de Wall Perné niet in de ledenlijsten voorkomt, kan het niet anders dan dat hij deze ontwikkelingen een warm hart toedroeg. Hij had immers dezelfde wens: de lokale (verhalen)geschiedenis bewaren en laten herleven.
Meer informatie over Felua is hier te vinden.

zaterdag 5 november 2011

Tentoonstelling open!









4 november 2011 - dag 4 opbouw en opening Van de Wall Perné-tentoonstelling
Vandaag werden de laatste objecten binnengebracht, een aantal prachtige werken op papier uit de collectie van het Rijksmuseum, en de replica die we lieten maken van een reformjapon van Gust uit 1909 (over deze speciale opdracht uitgevoerd door de Meesteropleiding Coupeur binnenkort meer op deze blog!). Boekvitrines werden verder ingericht en tentoonstellingsteksten toegevoegd. Tot vlak voor de opening werd er nog hard gewerkt om alles op tijd af te krijgen.
De opening was mooi met heel veel enthousiaste reacties en complimenten. De eerste boeken gingen nu officieel over de toonbank. Ik denk dat we heel erg trots mogen zijn op het eindresultaat. Kom dat allen zien in CODA Museum Apeldoorn!

donderdag 3 november 2011

Huldeblijkalbum om U tegen te zeggen






Vandaag hebben we één van de meest bijzondere stukken uit de tentoonstelling bekeken: het Huldeblijkalbum dat Gust van de Wall Perné in 1901 (kun je voorstellen, dit was één van zijn eerste opdrachten!) ter ere van het huwelijk van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik ontwierp namens de ingezetenen van Banda (eilandengroep van Nederlands-Indië). Het album bevindt zich in de collectie van het Koninklijk Huisarchief en is een bijzonder stuk, verpakt in een speciaal daarvoor ontworpen eikenhouten kist, met fluwelen albumomslag in batikprint en ook de binnenzijde is volledig door Gust vormgegeven. 
Kom dat zien op de tentoonstelling!

Bouwblog III







3 november 2011 - dag 3 opbouw Van de Wall Perné-tentoonstelling
Vandaag stond volledig in het teken van de objecten die gehangen en geplaatst moesten worden. Denk bijvoorbeeld aan een piano van zo'n tweehonderd kilo, de schilderijen van het Stedelijk Museum Amsterdam die net gebracht werden en de boekbanden in Art Nouveau-stijl. Ook de bijbehorende tentoonstelling 'Verrassende verwantschappen' - samengesteld door graficus Cees Andriessen en bestaande uit werk van hedendaagse kunstenaars geïnspireerd door Gust of met eenzelfde werkstijl als onze man - begint aardig vorm te krijgen. 
Morgen de laatste puntjes op de 'i' en dan openen!

woensdag 2 november 2011

Bouwblog II




2 november 2011 - dag 2 opbouw Van de Wall Perné-tentoonstelling
Er wapperen sinds gisteren twee mooie Gust-banieren voor de ingang van CODA. De bouwploeg heeft alle muren en blokken geschilderd, de mannen van het licht zijn langsgeweest om een extra rails te maken, de vitrines zijn bekleed en de drukker levert alle tentoonstellingsteksten.
Het eerste (en grootste) bruiklenentransport is binnen en ik heb al voorzichtig een kijkje mogen nemen met veel oeh en ah geroep als reactie op de mooie objecten.
Morgen gaan we echt beginnen met inrichten!

Jeugdlandschapje Van de Wall Perné toegevoegd

Er is, tegelijkertijd met De dag en de nacht (één van Gust van de Wall Perné's laatste werken), ook een heidelandschapje aan de tentoonstelling toegevoegd dat hij in 1893 maakte (zijn vroegste werk voor zover bekend). Gust was toen 15 of 16 jaar oud. Het is een heel klein en knap geschilderd werkje.

dinsdag 1 november 2011

Bouwblog I




1 november 2011 - dag 1 opbouw Van de Wall Perné-tentoonstelling
Suske & Wiske zijn de deur uit: het echte werk kan beginnen! 
Ons bouwteam plaatste vandaag wanden, blokken (waar o.a. een door Gust ontworpen piano op komt te staan!) en boekvitrines. De eerste wanden werden geschilderd. 

Net binnengekomen bij CODA


Vandaag geleverd door drukkerij Wilco: het Van de Wall Perné-boek!
Vanaf zaterdag te koop bij CODA, intekenen kan al via pr@coda-apeldoorn.nl o.v.v. adres en aantal exemplaren. Het boekje is in hardcover en slechts 12,95 euro.

maandag 31 oktober 2011

'De dag en de nacht' te zien op de tentoonstelling!

Gust van de Wall Perné, De dag en de nacht, 1911. Aquarel. Particuliere collectie.

De aquarel De dag en de nacht of De dag die de nacht verdrijft die Gust van de Wall Perné in december 1911 (vlak voor zijn overlijden) tentoonstelde bij Sint Lucas, zal deel uitmaken van de tentoonstelling in CODA. Het werk is op de valreep getraceerd en beschikbaar gesteld als bruikleen. Wij zijn natuurlijk zeer verheugd deze mooie en bijzondere schildering, waarover laatst nog een artikel verscheen op deze blog (lees hier terug), te kunnen exposeren.

zondag 30 oktober 2011

Intekenen op Van de Wall Perné-boek


Vanaf nu kan er ingetekend worden op een exemplaar van het boek 'Gust van de Wall Perné - Nieuwe Kunst rond 1900', geschreven door Annemiek Rens. Als extraatje is er een niet eerder uitgegeven woudsprookje toegevoegd, geschreven en geillustreerd door Van de Wall Perné zelf, en ter beschikking gesteld door het Drents Museum Assen. 
Het boek (hardcover, slechts 12,95) is prachtig vormgegeven door Pat Belgers (Trillendhuis) en verschijnt op 5 november a.s., gelijktijdig met de tentoonstelling.


Interesse? 
Intekenen kan via pr@coda-apeldoorn.nl o.v.v. naam, adres en aantal exemplaren. 
Klik hier voor een preview

Afbeelding: Beeldmerk 'Freyer' uit De Edda, 1911. Collectie CODA

Sneak preview tentoonstelling 'Gust' IV

Gust van de Wall Perné, De dag en de nacht, 1911. Aquarel. Collectie onbekend.

Op de tentoonstelling van kunstenaarsvereniging Sint Lucas in december 1911 was Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911) vertegenwoordigd met slechts één werk: een aquarel met de titel 'De dag en de nacht'. Een grote zwarte vogel, symbool voor de nacht, wordt vooruit gedreven door een witte vogel: de dag. Waar de donkere vogel schaduwen over het land werpt, brengt de witte het licht. Aan land staat de mens, nietig en klein ten opzichte van dit grootse schouwspel van de natuur. Het werk is een typisch voorbeeld van Van de Wall Perné's kunst die iets van het symbolisme en de neo-romantiek in zich heeft. De kunstenaar kwam uit tegen het l'art pour l'art-principe. Kunst moest diepgang en betekenis hebben volgens hem. Met gelijkgestemden richtte hij in 1911 de vereniging van Kunstenaren der Idee op, zij hadden dat najaar juist hun eerste tentoonstelling gehad. 

Enkele dagen na de opening van de tentoonstelling bij Sint Lucas overleed Van de Wall Perné plotseling aan een bloedvergiftiging door loodverf. Hij was slechts 34 jaar jong en stond aan het begin van een veelbelovende carrière als kunstenaar en kunstnijveraar. N.H. Wolf, hoofdredacteur van het toonaangevende blad De Kunst, waarvoor Van de Wall Perné ook schreef, meldde in een herdenkingsartikel: "De symboliek van deze teekening [de dag en de nacht] is helaas niet op den kunstenaar zelf van toepassing. Hem ging nu juist het licht op. Hij was, zoo lijkt het ons, juist gekomen waar hij zijn wilde. En nu komt de Nacht... Onverwachts is die Nacht gekomen: niemand had hem verwacht. Zóó gauw..."[1] Van de Wall Perné was een graag gezien man in de Amsterdamse kunstenaarswereld van dat moment. Zijn begrafenis werd dan ook bezocht door talloze schilders en andere kunstenaars. 

Het is deze winter precies honderd jaar geleden dat deze talentvolle, maar vergeten kunstenaar plotseling stierf. Het oeuvre dat hij in ruim tien jaar opbouwde is ongelofelijk veelzijdig en uitgebreid. Het omvat niet alleen schilderijen, maar ook boekbanden, illustraties, ex libris, meubels, reformkleding en weefkunst. Als gastconservator werk ik aan een tentoonstelling in CODA Museum Apeldoorn die voor het eerst sinds zijn overlijden een groots overzicht biedt van Van de Wall Perné's bijzondere oeuvre. Daarbij verschijnt een prachtig vormgegeven monografie over de kunstenaar met als extraatje een nog niet eerder uitgegeven woudsprookje van de hand van Van de Wall Perné met prachtige kleurenillustraties.

Dit blog biedt alvast een serie voorproefjes op de tentoonstelling die te zien is vanaf 5 november 2011 t/m 26 februari 2012. Meer informatie: http://www.coda-apeldoorn.nl/tentoonstellingen/coda-museum/verwacht/gust-van-de-wall-perne/

[1] N.H. Wolf, ‘Gust. F. van de Wall Perné’, De Kunst (1912) (1 januari), pp. 197-200.

Sneak preview tentoonstelling 'Gust' III


Dit prachtige ex libris van Gust van de Wall Perné (1877-1911) verwijst letterlijk naar de naam van de opdrachtgever F.W. Craandijk. De vormgeving kenmerkt zich door eenvoud en is speels doordat 'Craan' (afgebeeld als kraanvogel) en 'Dijk' in woord en in beeld met elkaar verbonden worden.

Over Frederik Willem Craandijk (1862-1934) is niet veel bekend, maar uit de informatie die ik zo één-twee-drie kan vinden, kan worden opgemaakt dat hij schrijver was van historische boeken. Die zijn uitgegeven bij onder andere J.H. de Bussy, waar onze Gustaaf enkele jaren werkte. Ook was hij natuurliefhebber en hield zich bezig met het opzetten van een streekmuseum voor natuurlijke historie in het Twentse Denekamp. Maar het belangrijkste gegeven is natuurlijk dat hij de zoon is van Jacobus Craandijk (1834-1912): de predikant die natuurwandelingen door heel Nederland maakte en daarover publiceerde. Boekjes die Van de Wall Perné vast en zeker geinspireerd hebben bij zijn Veluwsche Sagen.

Dit is alweer het derde voorproefje op de tentoonstelling die ik voor CODA maak over veelzijdig kunstenaar Gustaaf van de Wall Perné. Meer info:


Sneak preview tentoonstelling 'Gust' II

“Soms kwam hij op een stille, diepe plek, en daar zag hij de waterbosschen.” (pag. 72)

Gust van de Wall Perné ontwerpt in 1905 de omslag en illustraties voor De waterkindertjes, sprookje voor een landkind: een Nederlandse bewerking door Martha van Eeden- van Vloten van het populaire Engelse kinderboek van Charles Kingsley. Van de Wall Perné's tekeningen van de onderwaterwereld tonen zijn grote liefde voor de geheimen van de natuur en zijn een mooi voorbeeld van zijn illustratiekunst.

The Waterbabies verschijnt aanvankelijk als serie in Macmillan's Magazine (1862-1863) en is zó geliefd dat het al snel in boekvorm wordt uitgegeven. Tot in de jaren twintig van de twintigste eeuw behoort het zelfs tot de meest gangbare kinderliteratuur in Engeland. Het verhaal van De waterkindertjes kenmerkt zich door de didactische moraal die centraal staat. Het landkind Tom wordt voor zijn wandaden gestraft en verandert in een waterkind. Door allerlei opdrachten te vervullen moet hij bewijzen zijn les geleerd te hebben alvorens hij zijn menselijke vorm weer terugkrijgt en verenigd kan worden met zijn upperclass-vriendinnetje Ellie. Kingsley vestigt in zijn boek de aandacht op het probleem van de grootschalige kinderarbeid van zijn tijd (de hoofdpersoon is een jong schoorsteenvegertje) maar tegelijkertijd speelt ook het thema van de Christelijke verlossing een grote rol. Daarnaast is in het verhaal indirect de invloed van de destijds nieuwe evolutietheorie van Charles Darwin zichtbaar. Kingsley's bestseller is een kinderboek dat de heersende discussies en problematiek van zijn tijd weerspiegelt. Door de vele Victoriaanse vooroordelen in het boek over Joden, zwarten, Amerikanen en Katholieken, raakt het boek echter in de loop van de twintigste eeuw zijn succes kwijt. De afgelopen jaren is er in Engeland nieuwe aandacht voor het verhaal door een radioserie van de BBC in 1998 en een toneelstuk uit 2003.


Bronnen:
- Charles Kingsley (Nederlandse bewerking door M. van Eeden-van Vloten en met illustraties van Gust van de Wall Perné), De waterkindertjes, sprookje voor een landkind, Amsterdam 1905.
N.B.: Er is eveneens een uitgave met tekeningen van Bernardina Midderigh Bokhorst.


Vanaf november is in CODA Museum Apeldoorn de tentoonstelling 'Gust' te zien waarin voor het eerst een groot overzicht van het werk van de kunstenaar Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911) getoond wordt. We herdenken zijn honderdste sterfjaar en willen opnieuw de aandacht vestigen op het bijzondere en omvangrijke oeuvre van deze vroeggestorven en grotendeels vergeten kunstenaar. In de aanloop naar deze expositie geef ik een aantal voorproefjes op de kunst van Van de Wall Perné en de vele disciplines die hij beoefende.
Kijk voor meer informatie op:

Sneak preview tentoonstelling 'Gust'


Als gastconservator werk ik momenteel voor CODA Museum Apeldoorn aan een overzichtstentoonstelling van werk van de kunstenaar Gust van de Wall Perné (1877-1911). Precies honderd jaar geleden stierf Gustaaf op 34-jarige leeftijd plotseling aan een verfvergiftiging. Hij was in de bloei van zijn leven en begaf zich als kunstenaar in de wereld van boekbanden, schilderkunst, illustratie, grafiek, ex libris, meubelontwerp, reformkledij, theaterdecors, weefkunst, schreef sagen en werkte als docent. Daarnaast was hij zeer actief in de Amsterdamse kunstwereld als vice-voorzitter van vereniging Sint Lucas, bestuurslid van de Vereniging ter Verbetering van Vrouwenkleding, schrijver voor De Kunst en exposant bij Arti et Amicitiae, om maar wat te noemen. Zijn inspiratie haalde Gust. op zijn geboortegronden van de Veluwe waar hij een zomerhuis had.

In dit blog de komende maanden voorproefjes op deze bijzondere tentoonstelling met vandaag één van de prachtige boekbanden die Van de Wall Perné ontwierp.